در شیمی معدنی سولفات به گروهی از ترکیبات یونی از گوگرد گفته میشود که ریشه نام آن در انگلیسی نمک اسید سولفوریک است.
Sulfate-ion-3D-balls
خواص شیمیایی
سولفاتها، آنیونهای دو ظرفیتی میباشند و بنیانSO42- دارند و جرم اتمی این ساختار 06/96 است، بدین معنی است که هر ساختار از چهار اتم اکسیژن و یک اتم گوگرد تشکیل شده و در مجموع این بنیان شامل دو الکترون است.
سولفاتها نمکها و یا استرهای اسید سولفوریک هستند که از جایگزین شدن یک و یا دو اتم هیدروژن آن با فلزاتی مانند سدیم و یا رادیکالهایی مانند آمونیوم و یا اتر تشکیل می شوند. سولفاتهایی که دو اتم هیدروژن آنها جایگزین شده است سولفاتهای نرمال نامیده می شوند و دسته ای که یک اتم هیدروژن در آنها جایگزین شده باشد هیدروژن سولفات، اسید سولفات و یا بی سولفات نامیده می شوند. بیشتر سولفاتهای فلزی در آب محلول می باشند ولی از میان آنها سولفاتهای جیوه و کلسیم دارای حلالیت کم و باریم، سرب و استرانسیم نامحلول هستند.
در شیمی تجزیه یون سولفات از طریق اضافه کردن محلول باریم کلرید و تشکیل رسوب سفید باریم سولفات که در هیدروکلریک اسید نامحلول است شناخته می شود. سولفاتها به صورت طبیعی به طور گسترده ای یافت می شوند. باریم سولفات به صورت باریت در طبیعت یافت می شود، کلسیم سولفات به صورت gypsum alabaster , selenite, و همچنین منیزیم سولفات به صورت Epsom salts یافت می شود. از انواع دیگر سولفاتهای طبیعی celestite میباشد. از دیگر ترکیبات سولفاته می توان به انواع زاجها مانند زاج سبز اشاره نمود. سولفاتها نقش تعیین کننده ای در صنایع شیمیایی و بیولوژیکی ایفا می نمایند.
سولفوریک اسید در ساخت باتریها و در تهیه اسید نیتریک به کار گرفته می شود، سولفات مس یکی از خزه کشهای مهم می باشد. اورگانیسمهایی که در اعماق دریا زندگی می کنند از سولفات به عنوان منبع انرژی جایگزین نور خورشید استفاده می کنند.
سولفات مس چیست؟ (نام های دیگر : زاج كبود و یا گوهر آبی)cuso4
سولفات مس یا کات کبود با فرمول شیمیایی اصلی (CuSO4 ) آبی رنگ و بی بو می باشد. ازجمله کاربردهای این ماده می توان به ریز مغذی ها و آفتکش در زمینه های کشاورزی ، صنعتی (تصفیه فاضلاب، آبکاری،صنعت رنگ و…)، شیمی (به عنوان کاتالیزور و…)، و پزشکی اشاره کرد.
سولفات مس به صورت 5 آبه و با فرمول شیمیایی (CuSO4.5H2O) که شکل ظاهری آن دارای کریستال های آبی رنگ و شفاف است و پودر به رنگ آبی می باشد .سولفات مس 5 آبه در هوای خشک به تدریجآب خود را از دست داده و شکفته می شود . دمای 45 و 110 درجه به ترتیب دو ملکول و آب چهار ملکول آب کریستالی خود را از دست می دهد و در نهایت اخرین مولکول آب کریستالی آن در دمای 250 درجه از دست می رود، و دمای 400 درجه سانتیگراد موجب تجزیه آن می شود . سولفات مس 5آبه دارای وزن مخصوص 2.87 می باشد. یک کیلوگرم سولفات مس5 آبه در 3 لیتر آب (دمای محیط) و 0.5 لیتر آب جوش حل می شود. اسید سولفوریک موجب کاهش حلالیت آن در آب می شود.